Teamleden over 125 jaar Nederlands Astmacentrum Davos
Liesbeth van der Hulst
Zoveel (goede) herinneringen aan de periode dat ik bij het NAD heb gewerkt.
Maart ‘86 organiseerde de PV toerskiën met 16 collega’s. Er gingen maar 4 dames mee. Het was mijn eerste toer en het was zwaar maar erg leuk. Heel vroeg opgestaan, met diverse auto’s naar de Fluëla-Rothorn gereden, waar de toer begon en toen met vellen onder de ski’s omhoog gelopen en in de Tiefschnee weer naar beneden. We hadden wel een gids; de bergführer liep voorop en iedereen in zijn spoor erachteraan; ploegend, kreunend, hijgend en stoethaspelend. De vellen waren heel vreemd in het begin; al liep je nog zo steil omhoog, je gleed niet terug. Ik was de enige zonder ervaring en bij de eerste bochten viel ik steeds. We liepen zigzaggend omhoog en al bleven de bochten moeilijk, het ging gelukkig steeds beter. Het was alleen jammer dat het zo bewolkt was, en net voor de top begon het zelfs te sneeuwen. De wind veroorzaakten een soort jankende-honden geluid. Maar het was niet koud want iedereen zweette als een otter. Het laatste uurtje was wel afzien. De stoet viel wat uit elkaar; het conditieverschil werd merkbaar. Voorop de gids, dan Jelle, dan de 3 sportleraren, daarachter ik. Dus toch niet slecht! Ik weigerde de ski’s van mijn voorganger meer dan 20 cm voor te laten gaan en door stug naar die ski’s te blijven kijken lukte dat ook. Ik keek regelmatig achterom, want het gaf energie om naar mensen te kijken die alles nog moesten doen wat ik al gedaan had, maar ik durfde niet te kijken hoe hoog we nog moesten. De laatste 25 meter waren verschrikkelijk. Toen had ik elke 5 meter even rust nodig om adem te halen, zodat er toen toch nog een klein gat ontstond. De sneeuw was zo diep dat skistokken tot het handvat in de sneeuw verdwenen! Na die 25 meter wachtte we op de rest en de laatste 75 meter moesten we de ski’s uitdoen en op skischoenen het laatste stukje lopen. Die laatste 75 meter hadden van mij niet gehoeven maar alle mannen wilden naar de top en ik had nog wel wat energie dus vooruit dan maar. Na 3 uur en 15 minuten stonden we op 3022 meter. We aten op de top en daarna op je kont terug naar de ski’s. Daar de ski’s weer onder en begon de dolle pret naar beneden. Niemand kon goed tiefschnee skiën, dus vielen we constant en zagen we eruit als verschrikkelijke sneeuwmannen. Het was haast net zo vermoeiend als omhoog!
Zomer ‘86 ik mocht met de vossen (jongste kindergroep) mee op huttentrektocht met o.a. Sandra, Bert, Bianca, Yvonne, Bregje, Elisabeth, Jacqueline.
Tennistoernooi zomer ’86 met o.a. Els, Hella, Danielle, Marleen en Hanneke. Met Els, Danielle en Hanneke heb ik nog steeds contact!
Ook werd er in juni van dat jaar een volleybal toernooi georganiseerd; de junioren tegen de staf, in de sporthal in het NAD.
Ook stond er deze zomer een gletsjertocht over de Diavolezza gletsjer op het programma, bij Pontresina (dicht bij St. Moritz en de Bernina pas). Ik zat in de organisatie en er gingen 22 collega’s mee. Een stuk ging per kabelbaan en daarna was het 4 uur lopen. We hadden onze eigen gids en vertrokken als laatste groep om 12 uur, boven op de gletsjer op 2960 m.; onze groep was om 16.30 uur als eerste beneden. De gids was een taaie oudere man, die enthousiast was dat we allemaal in Zwitserland woonden. Hoe meer groepen we inhaalden, hoe enthousiaster hij werd. Maar in de andere groepen liepen ook oude, dikke mensen of kinderen (aan een touw). Gedeeltelijk over rotsen klimmend en over gletsjer spleten springend liepen we over de gletsjer naar het dal. Sommige spleten waren 125 m. diep! Door de druk van het ijs waren de spleten helderblauw. Er waren ook kleine ‘zwembadjes’ met koud water, waar je kloven van kunt krijgen alleen al als je met je handen in het water zit. Het was prachtig weer en een heerlijke dag. Weer beneden hebben we met z’n allen pizza en ijs gegeten. Het was niet zo’n zware tocht (voornamelijk bergje af) maar vreselijk mooi.
In november ’86 begon ik de sneeuw bijna uit de lucht te KIJKEN, maar het bleef strakblauw en 22 graden. De nazomers in Zwitserland zijn echt heerlijk maar nu mocht het winter worden!
Maar; het meer op de Flüela Pass op 2400 m. was wel bevroren. Normaal ligt daar ook sneeuw op dus dan heb je weinig aan het ijs. Maar nu was er nog geen vlokje gevallen. Dus wij met schaatsen en ijshockey sticks naar boven. Liften met een paar meiden want we hadden allemaal geen auto en de bus rijdt niet in het tussenseizoen. Maar het was goed te doen om een lift te krijgen. Mooier ijs had ik nog nooit gezien. Spiegelglad, 15 cm dik en doorzichtig. De eerste keer was wel eng omdat je de bodem zo duidelijk kon zien. En in het begin kwamen er vanuit het midden allemaal van die zeehonden geluiden (oink – oink!), maar geen barstje te zien.
De eerste dag schaatsten we aan de achterkant van het meer, daar was het mooiste ijs en we liepen allemaal om het meer heen, maar de 2e dag durfde er eentje over het midden van het meer te lopen, en dat ging ook. In het weekend waren er ook mannelijke collega’s vrij en waren we met 14 man. Ze hadden zelfs palen uit onze sporthal geleend. Na een uurtje kwam er toevallig een fotograaf langs, die foto’s verkoopt aan Nederlandse kranten, en hij was dus helemaal enthousiast dat wij Nederlanders waren. Tja; Zwitsers zul je hier niet zien, veel te koud, te hoog, te ver, te… gratis. Die betalen gewoon de entree van de ijshockeyhal. (Helaas heb ik de foto’s nooit in een krant gesignaleerd.)
De hele maand november was druk met cocktail avondjes, naar de film, een kroeg (de Chämi) die jubileerde, een hoop verjaardagen, afscheidsfeestjes en sportevenementen (oa een nachtelijk tennistoernooi in de sporthal van 18 – 6 uur).
We hebben ook een blijspel gespeeld met de collega’s Frits, Corrie, Anita, Gerard, Martin en Jan. ‘De huistiran’ van Godfried Boomans. Geweldig leuk. De grote rode zaal van het NAD zat stampvol patiënten en personeel, en het was ruim 2 uur lachen, gieren, brullen. Het ging over een oude ex-militair (de huistiran), zijn deftige vrouw, hun 20 jarige dochter, 2 aanbidders die met haar wilden trouwen en een butler. Op een gegeven moment riep de huistiran de butler, die niet snel genoeg kwam. Hij pakte toen zijn pistool (het startpistool van de ijsbaan) en schoot in de lucht. Prompt ging het brandalarm af; hij had precies een brandmelder geraakt. Ongeveer 8 stoelen achter mij zat een junior die pepermunt had. In de pauze gooide ze mij het rolletje, en toen ik het weer terug gooide kwam het precies op de wang van de directeur terecht, die schuin achter haar zat. Ik heb maar eens strálend naar hem geglimlacht, en ben niet ontslagen.
14 februari ’87 was de winter-triathlon. Skiën, langlaufen en schaatsen. Ik kan gewoon absoluut niet schaatsen. Maar het is de lol van het deelnemen natuurlijk. Maar omdat het die avond ervoor volle maan was = heksennacht in Zwitserland, had ik me verkleed als heks, compleet met bochel en masker. Dat beperkte de zuurstof inname en de zwarte rok zat ook in de weg. Ik had er nog over gedacht om een bezem mee te nemen maar dat zou betekenen dat ik moest langlaufen zonder stokken en dat vond ik toch te zwaar. Omdat ik het masker op hield herkende niemand mij maar ik had wel een startnummer dus iedereen zat te raden wie ik was. Er waren 39 deelnemers dus dat duurde toch nog even. Er waren er nog een paar verkleed gekomen, onder andere Jan en Greetje. Ik schaatste zo belabberd dat iedereen dacht dat het bij mijn act hoorde maar ik kan gewoon écht niet schaatsen. ‘s Avonds was in de PB de video en de prijsuitreiking. Voor het eerst in 4 jaar had Arne van Jelle gewonnen. (Jelle was wel al de hele winter geblesseerd).
Ook was er deze winter van 1987 een ijshockey toernooi tussen 8 klinieken in Davos. Vorig jaar was NAD laatste en daarom hebben de jongens HCNAD opgericht. Het waren een stelletje fanatiekelingen bij elkaar. Ze hadden Kruit, de directeur, net zo lang zitten opjutten tot hij echte ijshockey tenues aanschafte met embleem van het NAD en de Nederlandse vlag. De meeste jongens hebben zelf scheen-, knie- en elleboogbeschermers, en helmen met gezichtsbescherming. Er werd gespeeld met een soft puck, en het bleek dat er steeds van elk team 1 meisje in de wedstrijd moest meedoen dus Greetje, Els en ik mochten het team versterken en wisselden elkaar af. Arne zette alles op video en er kwamen slappe gesprekken op. De boys blaakten van zelfvertrouwen en toen Arne vroeg hoeveel wedstrijden ze gingen spelen zeiden ze; ‘3 en de finale’. Hij vroeg aan de dames was ons motto was en die hadden we; ‘Wegwezen, daar komt de puck’! De eerste wedstrijd verloren we al met 2-0. Het lag niet eens aan ons dames; maar de tegenstanders hadden een man die dwars door de verdediging heen denderde en scoorde. De jongens waren haast sacherijnig. Er was ontzettend veel publiek, met spandoeken, toeters, bellen, pannendeksels en de stemming zat er goed in. De 2e wedstrijd wonnen we met 5-0. De jongens kregen gelijk weer praatjes, tot de volgende wedstrijd die we met 1-0 verloren. We hoefden dus niet meer aan te treden voor de finale en waren 6e in het klassement.
In augustus ’87 was de jaarlijks triathlon. 400 m zwemmen, 22 km fietsen en 4.2 km hardlopen om de Davosersee. Trude deed ook mee en ze won nog ook in 1.07 uur; zelfs van kanshebber Jantien (beide fysiotherapeuten in Davos). Jelle had weer gewonnen bij de heren.
Eind september was het afscheidsfeest van Els en Elizabeth. Het was een erg gaaf feest met veel sketches. Hanneke was geweldig, begeleidt door Ali op haar accordion.
In januari ‘88 was het afscheidsfeestje van Hetty en Jos; een avond met 3 (!!) uur cabaret op hoog niveau.
13 februari was het volgende feest; die dag was de verjaardag van Tom, Hanneke, Martin, Carla én Greetje! Het werd uitgebreid gevierd in het Schwytzer Huesli. Thema; hoedjes. Rudo en Monique wonnen met hun de hoedjes de 1e prijs.
Eind augustus ‘89 ging ik met het verpleegkundig team een dag lopen op de Schwartzhorn (3147 m) als afscheid.
Liesbeth van der Hulst
Verpleegkundige
Werkzaam bij het NAD van 1985 – 1989
Jacqueline Commandeur
125 jaar NAD.
Na vertrek uit Davos dacht ik niet dat het NAD door zou kunnen gaan.
Maar toch gelukt, gefeliciteerd!
Sollicitatie bij het NAD een baan hoog in de bergen, dat leek vooral Rutger, mijn vriend wel wat. Eigenlijk gingen we vooral voor de 3 dagen Davos. Prachtige reis en schitterende aankomst met de trein. Tjonge wat een witte wereld, prachtig en die bergen. Maar ook die baan. Als 1e dietist een plek veroveren in een behandelteam. Boeiend en heel spannend, multidisciplinair werken, hartstikke nieuw voor mij (ik kwam uit de thuiszorg, 1e lijn). En dan ook nog assisteren binnen de civiele dienst, collega van Anneke en Huibert. Tjonge wat heb ik veel geleerd.
Bijzondere patienten, voedselallergieen, gevolgen van medicatie, in de ruim 3 jaar kwam ik ook verschillende patienten meerdere keren tegen, opnieuw opgenomen. Weer ziek en dan toch weer sterker/beter naar Nederland terug.
Maar ook een nieuwe voedingssysteem introduceren, een restaurant in een nieuw gebouw aan de Scalettastrasse. Het was ook gezellig en ontspannend. Er was een sfeer van leren, maar ook van goed zijn en het goed doen, alles leek te kunnen.
En zo veel tijd om van de natuur te genieten, wandelen, fietsen, skiën, collega’s waar je ook in de vrije tijd veel mee kon op trekken. Geen reistijd naar je werk en familie en vrienden die op bezoek kwamen, waar je dan ook echt weer langere tijd mee kon doorbrengen. Een heerlijke tijd waar ik en ook Rutger volop van hebben genoten, zo’n mooie werkplek heb ik niet meer gehad. Het heeft me veel gebracht!
Na Davos kon ik als leidinggevende in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis aan de slag en nu werk ik al weer 16 jaar op de Hogeschool van Amsterdam. De diëtist die nu de patiënten begeleid kwam ik laatst bij toeval tegen op school. Uiteindelijk is de baan dus vorm gegeven hoe we dat in 1996 al bedacht hadden, vanuit Nederland
Groet Jacqueline
Jacqueline Commandeur
Diëtist en Assistent Hoofd Civiele Dienst
Werkzaam bij het NAD van 1993 – 1996
Hans Verhoeven
Hartje Winter kwam ik aan in Davos. Alles wit, een totaal nieuwe wereld voor mij. Niet alleen die wereld, maar ook de werkwereld van het NAD, waar ik als groepsleider (zoals dat toen nog genoemd werd) kwam werken. Het gebouw (kinderhuis) wat net nieuw was met 3 groepen kinderen/jongeren die door ons begeleid werden. Groepsgesprekken, sfeerrondjes, individuele gesprekken met kinderen en ouders, Skiën in het weekend en een zeer intensieve groepsdynamica in ‘het Kinderhuis’. Toentertijd waren kinderen / jongeren meestal 1 of 1.1/2 jaar opgenomen en een hele ontwikkeling meemaakten. Ouders die op bezoek kwamen gedurende een hele week, hun kinderen meestal veel gezonder, maar kwa persoonlijkheid vaak veranderd waren.
Het warme bad van de Nederlandse gemeenschap op de Berg maakte het gemakkelijk om snel je plekje te vinden. 29 Jaar heb ik kinderen en jongeren mogen begeleiden. Het werken aan hun ontwikkeling om de chronische ziekte een plaats te geven in hun leven was bijzonder. Net zo als het feit dat het chronische en de grote tijdspanne die ik er werkte, het effect had dat ik sommige kinderen / jongeren terug zag, soms zelfs tot in hun volwassenheid, en ik mee mocht vervolgen hoe hun leven zich ontwikkelde. Een bijzonder voorrecht. De medicijnen werden beter, de behandelingen korter, maar de problematiek intensiever. 2 Verhuizingen meegemaakt, naar de Wolgang en naar Clavadel. Als ik zo aan het schrijven ben, komen er veel dingen in mij op. Helaas is op een bepaald moment besloten om de jeugdbehandeling te stoppen, met allerlei goed bedoelde redenen, maar tenslotte om het geld. Gelukkig was het voor steeds minder jongeren deze behandeling nodig. Naar mijn mening echter ook een gemiste kans om op jongeren in een cruciale fase in hun leven, bij deze chronische ziekte te ondersteunen.
Hoe dan ook kijk ik met veel positieve gevoelens terug op mijn tijd in het NAD. Collega’s en alle patiënten bedankt voor een voor mij, belangrijke periode in mijn leven.
Hans Verhoeven
Groepsleider. Sociaal Pedagoog
Werkzaam bij het NAD van 1988 – 2016
Xandra Kuijt
In 2005 kwam een vriendin van mij op het goede idee om te gaan solliciteren bij het astma centrum. Aangezien ik al mijn hele leven in het buitenland wilde werken, heb ik de stoute schoenen aangetrokken en heb een brief geschreven. Meteen mocht ik een paar dagen langs komen en na twee maanden was ik op pad naar mijn grote avontuur. En dat was het… Ik kwam aan en er waren bijna geen kinderen, wat heb ik even met mijn ziel onder mijn arm gelopen, vreemd land, bijna geen werk en niet makkelijk vrienden kunnen maken met Zwitsers. Al snel liepen de groepen vol, leerde ik volleerd skiën van een lieve collega en heb ik de tijd van mijn leven gehad, wat een mooie ervaring en wat zag ik de kinderen opknappen! Van veel naar weinig medicatie weer de deur uit. Mooie tijd gehad, heerlijk samen gewerkt met mijn collega’s (ter nagedachtenis aan mijn lieve vriendin Patricia Helderman) en een mooie tijd gehad!
Hartelijke groet,
Xandra Kuijt
Pedagogisch Medewerker
Werkzaam bij het NAD van 2005 – 2006
Henk Schoots
Hartelijk gefeliciteerd NAD! 125 jaar een Nederlandse kliniek in het buitenland. Dat is uniek en een felicitatie waard!
Van Vereniging tot Stichting, Van TBC- tot Astmabehandeling voor duizenden patiënten van jong tot oud. 1897 de eerste patienten, toen al per trein, dankzij Nederlanders, zoals u verderop kunt lezen. Twee jaar later werd de Schatzalpbahn door hen gebouwd.
Van deze 125 jaar heb ik er 20 mogen werken (1981-2001). Het was een hele fijne tijd, vooral ook omdat de sfeer onder het personeel meestal heel goed was. We gingen met elkaar de bergen in en deden samen de Langlaufmarathon van St. Moritz. Leuke herinneringen.
Ik werkte niet direkt met de patienten, maar kontakt was er altijd. Ook na mijn pensionering bleef ik door de Patientenstichting nog jaren verbonden aan de kliniek. Op mijn manier heb ik, als HEAD aan het bestaan bijgedragen, o.a. door de vele gesprekken in Nederland over de verpleegprijs. Er was zelfs sprake van sluiting van de kliniek, omdat het te duur werd!
Gelukkig is dat niet gebeurd.
Ik wens de kliniek nog vele jaren!
Henk Schoots
Hoofd Economische Administratieve Dienst
Werkzaam bij het NAD van 1981 – 2001
Anne de Vries
Hallo allemaal,
Op dit moment ben ik twee en een half jaar werkzaam bij het NAD, wat een omgeving en wat een werkplek. En wie had gedacht dat de leukste baan te vinden zou zijn op de mooiste plek? Al sinds ik hier werk heb ik het enorm naar mijn zin. Het werken met en in deze fantastische omgeving is een van de dingen die ik in het werk enorm waardeer. De patiëntengroep is ontzettend leuk om mee te werken, bijzonder om een stukje mee te mogen lopen in de mooie reis die patiënten doormaken. De lange en bijzondere geschiedenis van het NAD maakt het extra bijzonder om hier deel vanuit te maken. Het is altijd erg leuk om van (oud) collega’s te horen en te lezen hoe het ‘vroeger’ ging. Hopelijk gaan we nog mooie tijden tegemoet!
Gefeliciteerd NAD!
Anne de Vries
Fysiotherapeut
Werkzaam bij het NAD van 2019 – heden
Wendy Molenmaker
Gefeliciteerd met het 125 jarige jubileum!
Zelf heb ik maar 3 jaren in het NAD gewerkt. Mijn functie was verpleegkundige, met als extra pluspunt dat je met een kleiner team ook veel neven taken hebt. Zo hield ik me in het NAD onder andere naast mijn verpleegkundige taken ook bezig met de website, het mede organiseren van het jaarlijkse longsymposium voor longverpleegkundigen (het LVS) en het geven van inhalatiescholingen aan patiënten. Vooral het contact met de patiënten en de samenwerking met bijvoorbeeld het opstellen van het actie astma plan (AAP) vond ik erg leuk om te doen. Wat ik ook altijd super leuk heb gevonden waren de team uitjes. Ik heb met veel plezier gewerkt daar boven op de berg.
Momenteel woon ik 60km verder op en werk ik in een revalidatie kliniek en ga ik dit jaar trouwen. Op naar mijn volgende avonturen.
NAD veel succes met de jaren die komen.
Wendy Molenmaker
Verpleegkundige
Werkzaam bij het NAD van 2017 – 2019
Roderick Janssens
125 jaar Nederlands Astmacentrum Davos, dat is wel een feestje waard.
Toen ik de oproep las om iets te schrijven, kwamen er veel verhalen, gezichten, namen en waardevolle ontmoetingen boven. Een big smile als ik er aan terugdenk. Ik heb het geluk gehad meer als 25 jaar in het NAD te hebben mogen werken. Alles boven op die berg was altijd heftig als ik er aan terug denk. Het is meer dan gewoon even een werkplek en een werkgever.
Ik begon in 1990 als sociotherapeut. Tja in die tijd ging je 3 dagen solliciteren, je moest door iedereen gekeurd worden en afsluitend ging je met een team uit eten en werd je daar echt uitgeprobeerd/ geobserveerd. Tja zo vielen er wel eens kandidaten af, die na een paar glazen bier toch dingen vertelden die ze waarschijnlijk beter niet hadden gedeeld. Het was de tijd van het groepstherapeutisch werken met Willem en Ton. Alleen dat is al een boek waard. Nu zou je er toch wel je vragen bij stellen. Het was een snelkookpan voor patiënten en vaak ook personeel, en soms moest de stoom dan worden uitgeblazen met wilde feestjes… Onze eigen PB met bar, de hele dag een trefpunt. Het NAD ging er toen nog vanuit dat het zou uitbreiden, dus de kliniek achter het NAD werd gekocht en verbouwd. Jammer genoeg begonnen toen ook al de problemen. De junioren groep, de volwassenen A en B, de ouderen groep, de winter patiëntengroep (met muziek), een vol kinderhuis, moeders met kinderen project…het kon niet op.
De Nederlandse schaatsploeg met Bart en Rintje die ons bezochten en in het NAD sliepen. Het bezoek van diverse ministers zoals Borst Balkenende.
Eigenlijk zijn er zo veel anekdotes, zo veel leuke dingen om te delen en aan terug te denken. Zeker de eerste 20 jaar waren er zo veel mogelijkheden. Het therapeutisch werken en ondersteunen van patiënten met een ernstig astma die ver van huis waren. Zoveel lieve mensen ontmoet die ik dan vaak op de jaarlijkse terugkomdagen in Nederland weer onmoette om ervaringen uit te wisselen. Het «verkopen» in Nederland aan de zeer kritische groep ex patiënten dat het NAD ging verhuizen en dan ook nog in een Duitse kliniek. Een ervaring die veel indruk op me gemaakt heeft. Het NAD is verbonden aan emoties.
10 jaar samenwerking met de HGK en het weer mogen samenwerken/ bouwen met Clavadel en daar een nieuwe kliniek opstarten. 20 jaar de patientenvluchten naar Nederland begeleiden, Huttentochten, kamperen, weisse weken, onwijze dagen, uitstapjes met patienten naar Luzern, Locarno en de vele wandelingen. De kattekwaad om even damp af te blazen. Het eigen ijshockey team, de sneeuwschoenentochen tijdens de vele symposia, het met elkaar rouwen als er iemand overleed, het met elkaar vieren als er iets te vieren viel. De kliniek waar tijdens het WEF even een zwembad of een kapel geregeld werd. De kliniek waar we in Nederland voor bij het ministerie zaten te onderhandelen met de verzekeraars, 1 miljoen bezuinigen als doel en het dit dan halen en in een seconde was het weg toen de koers in elkaar viel. Als personeel met elkaar een kliniek verhuizen om kosten te besparen.
Nu ik de kans heb wil ik toch al die collega’s van toen nog eens bedanken voor al die fijne momenten die we met elkaar gedeeld hebben, er was altijd zo’n enorme passie voor het werk en het wij gevoel. Heel bijzonder. Maar ook al die mensen die met een ernstig astma naar Davos kwamen en alleen in de schone lucht weer even tijd hadden om te genieten van meer lucht, minder klachten en de behandeling die wij konden bieden. We hebben zoveel gedeeld. Het contact was vaak heel intensief. Ik merk dat het eigenlijk sowieso teveel is om er überhaupt aan te beginnen.
Ik ben dus in Graubünden gebleven, geef leiding aan een psychiatrische prive kliniek. We behandelen hier vooral patiënten met depressie en burn-out en we behandelen zowel «normaal» (zoals in de meeste andere klinieken) als ook met alternatieve behandelingen/ methoden. Een al uitdaging en ik heb het geluk, dat we nog niet zo te maken hebben met «het alsmaar sparen» wat in het NAD eigenlijk altijd een thema was.
Ik wens Tim met zijn team het allerbeste voor de volgende 125 jaar, dat gaat zeker lukken.
Roderick Janssens
Sociotherapeut/ kwaliteitsmanagement/ vluchtbegeleider/ leidinggevende
Werkzaam bij het NAD van 1990 – 2016
Carla Joosten
Vanaf 2020 tot heden werk ik als verpleegkundige met veel plezier in het NAD.
De samenwerking in- en met een kleinschalig team spreekt me bijzonder aan.
Het programma welke een patient volgt wordt zoveel als mogelijk is op maat aangeboden en dit alles in een een prachtige omgeving waargemaakt….
Proficiat met dit fantastische jubileum!!
Carla Joosten
Verpleegkundige
Werkzaam in het NAD van 2020 – Heden
Pauline Fellinger
Als jonge psychomotorische therapeute kwam ik in 1992 met een rugzak in de trein naar Davos, om voor de kinderafdeling van het Paul Zuidemahuis te werken; de Alpen, de Jura en de Ducan. Verhuisbedrijf de Haan zou later met mijn spullen komen. Ik ging ondertussen alvast inboedel kopen bij de Vilan in Chur en de Jelmoli aan de Promenade.
Een geweldige werkplek!!! Een vaktherapie-team met Aad, Anita, Ans en Fons als een tweede familie. Nooit meer zo’n fijne plek om te werken en te wonen gevonden! Wel voor altijd een plek om terug te keren. Ik kom jaarlijks nog altijd 1 à 2x in Davos Frauenkirch; het is mijn tweede thuis.
Omdat ik alle 4 jaren dat ik bij het NAD werkte ook gevolleybald heb bij VBC Davos, worden er ook nog altijd volleybal reünies georganiseerd, als ik in de buurt ben. Ik herinner me de tennislessen die ik aan sommige collega’s heb gegeven, en ook de tennisuurtjes samen om te ontspannen. Ik herinner me de Weisse Woche, waarin we een week lang een soort ‘winterkamp’ hielden met alle patiënten. Maar ook in de zomer trokken we met de kindergroepen naar St. Moritz voor een week vakantie! Ik heb meegedaan aan de Engadiner; met meerdere collega’s ’s morgens héél vroeg de Albula pass over, om op tijd aan de start in Maloja te staan. Ik heb mijn (toen nog jonge vader) mee zien doen aan de Davoser Marathon. Daar spreken we nog altijd heroïsch over… We kregen zelf ski-les om patiënten vervolgens veilig de Bolgen al te leren skiën. Er was een toneelgroep, een band, een klaverjasgroep, een Eishockey groep, een glazen piramide kerkje met pastor Piet, een tennisgroep, een groepje vrouwen die bij het koor van Sankt Johan hebben gezongen en in Seewis op ‘trainingsweekend’ gingen.
Ik had bijna elke week bezoek uit Nederland Wie wil nou niet bij iemand logeren die zo mooi woont in Zwitserland… velen hadden vaak en veel bezoek. Mijn woning aan de Scalettastrasse was in de winter altijd vol! En niet alleen de mijne! In de telefoon cel op de eerste verdieping van het personeelshuis, stonden matrassen voor alle logés op nummer 17.
Ik herinner me veel patiënten die ik daar heb mogen begeleiden en behandelen; zij zijn al lang geen kinderen meer… Hoe zou het nu met ze gaan? Hebben ze iets gehad aan de PMT van toen? PMT die plaatsvond beneden in de sporthal of het zwembad, maar evenzogoed ook buiten wandelend, op de moutainbike, de schaatsen, langlaufers of de ski’s. Outdoor PMT is nu pas hip in NL, maar toen in CH deden we dat al lang.
Twee collega’s zijn in mijn leven gebleven: Met Fons en Lydia Brekelmans heb ik nog heel hecht contact en ook Annet Beeftink, de vrouw van longarts Bart Vrugt, en Sandra Braam (één van mijn opvolgsters) zijn goede vriendinnen. Ilja Burghout, een andere opvolgster, zit voor altijd in mijn hart. Samen wonen en werken in Davos schept een band. Wonen en werken in Davos is net als leven onder een vergrootglas.
Alles wat ik daar in 4 jaar heb meegemaakt heeft zo’n heldere en intense indruk achter gelaten, dat ik deze herinneringen moeiteloos mail.
Pauline Fellinger
Psychomotorisch Bewegingstherapeute voor de kinderen
Werkzaam in het NAD van 1992 – 1996
Sander Granneman
Toen ik in 2006 afstudeerde aan de HBO-v in Eindhoven, was de toekomst en mijn loopbaan nog niet bepaald uitgestippeld. Ik had nog geen idee waar ik als net afgestudeerde HBO-v’er terecht zou komen. Een verpleegafdeling, de psychiatrie, gehandicaptenzorg? Totdat het NAD mij werd ingefluisterd…
Ik besloot een open sollicitatiebrief te sturen, en werd al snel uitgenodigd voor een (sollicitatie)gesprek, op een voor mij bijzondere locatie (Schiphol). Al snel werd in uitgenodigd om een paar dagen naar Davos te komen, voor een rondleiding in de kliniek, en een verdere kennismaking. Ik herinner met nog goed de allereerste keer dat ik met het treintje de bergen in reed. Winter wonderland.
Uiteindelijk heb ik 4 jaar in het NAD gewerkt als verpleegkundige. Tegelijkertijd met schoolvriend Bram. De patiënten en collega’s uit die tijd noemden ‘Bram & Sander’ vaak in één adem door. Dat zegt denk ik genoeg.
We hebben in die 4 jaar tijd heel veel plezier gehad. Zowel op het werk, als privé. Mountainbiken, snowboarden, wekelijks bezoek… iedereen die ooit in Davos heeft gewoond weet hoe het werkt. Een prachtig leven. Totdat het weer tijd werd voor een nieuwe uitdaging.
Inmiddels woon/werk in alweer 11 Jaar in Nederland. Na het NAD heb ik een opleiding gevolgd tot Spoedeisende hulp verpleegkundige. Daarnaast heb ik 6 jaar geleden mijn eigen filmbedrijf opgericht (Granneman Films). Daarmee maken we met name voorlichtingsvideo’s voor de gezondheidszorg. Waarbij mijn achtergrond als verpleegkundige vaak goed van pas komt.
Ik kijk op mijn periode in Davos terug als een tijd waarin ik zowel in mijn werk als privé een ontwikkeling heb doorgemaakt, die ik de rest van mijn leven met me meeneem. Davos blijft voor altijd een bijzondere plek met veel herinnering. En waar ik nog graag af en toe terug kom.
Sander Granneman
Verpleegkundige
Werkzaam in het NAD van 2006-2010
Astrid Henny-van den Burgt
Hoi, wauw zeg 125 jaar, dat moet inderdaad gevierd worden.
Ik was na 5 jaar intensief met de schaatsploegen als fysiotherapeuten hebben gewerkt, toe aan iets anders. Ik zag de vacature in de volkskrant, ze zochten een fysiotherapeut in het NAD in Davos. Omdat ik met de schaatsploegen gewerkt had, kende ik Davos van naam. Ik solliciteerde, helaas vielen de vide gesprekken net in de tijd dat ik in Nepal ging rond trekken. Ik voelde me zo thuis in de bergen dat ik dacht, wat jammer dat Davos niet door gaat. Toen ik thuis kwam lag er toch nog een uitnodiging in de brievenbus, ze hadden de gesprekken uitgesteld. En dus vertrok ik September 2016 naar Davos.
Ik voelde me vanaf het begin af aan, erg betrokken bij het NAD en ben blij dat het nog steeds bestaat. De collega`s waren erg vriendelijk en er werd veel ondernomen. Ik werkte samen met Ruben Bemelmans, ik in het begin op de kinder- hij op de volwassenafdeling. Helaas bestaat de kinderafdeling niet meer. De kliniek was op de Wolfgang.
Het werken in een multidisciplinair team trok me erg, vanuit verschillende disciplines kijken wat een kind of volwassene nodig heeft om weer vooruit te kunnen. Mensen aan het bewegen zien te krijgen ondanks beperkingen is iets wat ik erg graag doe.
Jammer dat Davos niet altijd de erkenning krijgt die het verdiend, de patiënten hebben hier zoveel te halen en te leren, velen kunnen weer voor langere tijd vooruit. Ook heb ik met leuke collega’s, veel spannende avonturen beleeft.
De bergen trokken me erg en in begin deed ik alles; skiën, snowboarden, langlauf, hoog alpine, klimmen, kajakken, maar vooral wou ik leren delta vliegen, door dit vliegen leerde ik een Zwitser kennen en in 2018 verhuisde ik naar Obersaxen. Ik bleef 4 dagen werken en sliep 2 nachten in Davos omdat het 90 km. Rijden was.
In 2010 ben ik 2 dagen gaan werken omdat ons zoontje „Arne“ geboren werd, toen Arne naar de kleuterschool ging was het niet meer te combineren en ben ik gestopt. De kliniek verhuisde toen naar Clavendel.
Omdat ik zelfstandig ben, een klein fysio-praktijkje en een yoga-pilates studio samen met een Zwitserse vrienden kon ik in 2017/2018 nog 7 maanden waarnemen.
Ik vond het werk altijd erg interessant en heb een paar dierbare vrienden aan het NAD over gehouden.
Groetjes Astrid Henny-van der Burgt
Fysiotherapeut
Werkzaam in het NAD van 2006-2014 en 2017-2018
Ton Kuiper
Vanaf augustus 1983 ben ik werkzaam geweest als bewegingstherapeut in het NAD. En wat een prachtige tijd heb ik gehad samen met mijn vrouw Yvonne en onze kinderen die in Davos geboren zijn. Maar ook dat ik daar onder de collega’s vrienden voor het leven heb gekregen. Een paar hoogtepunten: -De Weisse Woche, een jaarlijks, door ons, bewegingstherapeuten, georganiseerd week waarin het NAD in teken stond van het komende winterseizoen. – het maken van een ijsbaan op het dak van de sporthal, samen met mijn collega Peter en waar wij dag en nacht om de drie uur afwisselden van het sproeien met een tuinslang. Vooral de nacht was een ware slijtageslag – Uberhaupt mijn werk als bewegingstherapeut in die prachtige sporthal, de sauna, het leren skien aan de kinderen en volwassenen. Toen we eenmaal weer terug waren in Nederland na 9 jaar, heb ik nog regelmatig heimwee gehad en daarom was het voor mij heel leuk om 15 jaar lang de busreis voor de VND te mogen organiseren. En nu ik gepensioneerd ben, ga ik nog zeker 1x per jaar terug Davos.
groet Ton Kuiper
Bewegingstherapeut
Werkzaam bij het NAD van 1983 – 1992
Carla Baars
125 jaar NAD, een mijlpaal!
Van 1989 tot december 1997 heb ik als fysiotherapeute in het NAD gewerkt; het langst met Hans West, Barend van Dijk en Anne Joan Pfrommer.
In deze periode heb ik de kracht van een multidisciplinair team mogen meemaken. De patiënten kwamen voor een behandeling in het hooggebergte van Davos omdat het op pulmonaal gebied op vele terreinen niet goed ging. Veel exacerbaties, veel medicijngebruik en gedeconditioneerd waardoor het functioneren op maatschappelijk niveau in gevaar kwam. De teamleden observeerden elk vanuit hun expertise hoe de patiënten met hun astmatische klachten omgingen (bv. tijdens trainingen, wandelingen en bewegingstherapie) Dit werd besproken met de patiënt om diegene te helpen in de zoektocht naar een optimale coping.
Geholpen door het hooggebergte klimaat lukte het patiënten vaak, uit de vicieuze cirkel te komen. Vermindering van medicatie en longrevalidatie worden dan echt mogelijk.
Zelf heb ik ook veel geleerd van mijn collega’s en kijk met plezier op die tijd terug. Sindsdien ben ik altijd met longpatiënten blijven werken, dat is een interesse die nooit is weggegaan. En ook nu nog werk ik graag multidisciplinair. In de vakantie zijn we graag in Davos; het blijft er prachtig.
Hoe de behandeling in Davos nu vorm gegeven is, weet ik niet. Ik hoop van harte, dat het dit team lukt voor ernstige astmapatiënten met een goede indicatie een dergelijke “totaal” behandeling mogelijk te houden. Heel veel succes daarbij gewenst!
Carla Baars
Fysiotherapeut
Werkzaam bij het NAD van 1989 – 1997
Marion Foppele
125 jaar NAD 1897-2022
Werken bij het NAD, een instantie op een prachtige plek met zo’n rijke historie, is fantastisch. Die prachtige plek ligt op 914 Kilometer van Utrecht vandaan en heeft in de afgelopen eeuwen veel betekent voor ontzettend veel mensen. Zou er bekend zijn hoeveel mensen dankzij Davos kwaliteit van leven terug hebben gekregen, gezondheidswinst, of zelfs letterlijk weer toekomstmogelijkheden?
Van een dorpje dat nauwelijks wat voorstelde is Davos binnen 2 eeuwen uitgegroeid tot een vakantieplaats met internationale allure. Een prachtig wintersport-oord met 215 kilometers aan skipistes en waar internationale schaatswedstrijden worden gehouden. Zelfs wereldleiders komen jaarlijks naar Davos, voor de bijeenkomst van het World Economic Forum dat hier al 34 jaar plaatsvindt.
Heden komen er jaarlijks ook een hondertal mensen naar Davos om keihard te werken aan het herstel van hun gezondheid. Mensen die benauwd zijn. Mensen die letterlijk snakken naar adem, naar lucht. Deze mensen hebben allemaal astma, vaak ernstig astma. Voor sommigen is het NAD met haar schone lucht hun laatste strohalm, hun laatste optie om nog enigszins kwaliteit van leven te kunnen krijgen. Voor een deel van die mensen met astma is Davos de plek om bij te tanken, zodanig weer op adem te komen dat ze weer een paar jaar er tegenaan kunnen in Nederland.
Er is veel gezegd en geschreven over het NAD. Vele studies zijn er gedaan om te definïëren en bewijzen waarom en hoe het kan dat mensen zo opknappen in het NAD. Artsen en andere professionals die er hebben gewerkt of stage hebben gelopen praten stuk voor stuk over al die bijzondere gevallen die ze voor hun eigen ogen hebben zien verbeteren, positief hebben zien opknappen. De mensen die er behandeld zijn hoeven geen bewijzen op papier, zij ervaren letterlijk hun vooruitgang. Zij zijn het levende bewijs.
Voor mij is het een feest om voor het NAD te mogen werken. Helaas woon en werk ik niet in Davos, maar verricht ik mijn werkzaamheden gewoon vanuit Nederland. Stiekem ben ik wel eens jaloers op mijn collega’s die elke dag uitzicht hebben op die bergen, die letterlijk zowel adem geven als adembenemend zijn. Ik heb bij het NAD een fantastische, dynamische, zeer afwisselende baan in Nederland. Het NAD geeft mij mogelijkheden om verder te ontplooien en ik leer nog elke week bij.
Dit jaar bestaat het Nederlands Astmacentrum Davos 125 jaar. Dat is een felicitatie waard!
Marion Foppele
Marketing & Communicatiemanager
Werkzaam bij het NAD van 2017 – heden
Lucie Roeken
In 2006 met mijn gezin het avontuur aangegaan om in Davos te gaan werken, hier met veel plezier gewoond en gewerkt. Nieuwe collega’s en vrienden opgedaan.
Na vier mooie jaren Davos weer terug naar Nederland gegaan, waar ik nog steeds werk voor deze fijne kliniek. Eerst vanuit Hilversum en nu in Bilthoven, op het mooie Berg en Bosch terrein. Daarnaast ben ik nog regelmatig in Davos te vinden, wat ik heerlijk vind.
Met veel vertrouwen en trots gaan we de volgende 125 jaar tegemoet! Proost! Op het 125 jarig bestaan van het NAD!
Veel liefs, Lucie Roeken
Intake Verpleegkundige
Werkzaam bij het NAD vanaf 2006 – heden
Anja Verstegen
20 jaar heb ik mijn passie uit kunnen leven binnen maar ook buiten het NAD. Een zeer interessante patiënten doelgroep, waar veel tijd & aandacht mag gaan naar de patiënt en zijn verhaal. Vooral dat verhaal achter de patiënt heeft me altijd sterk geboeid en verwonderd. Dit verhaal zorgt ook vaak voor een betere aansluiting bij de patiënt met zijn klacht. Vertrouwdheid, kwetsbaar kunnen en durven op te stellen en meer ziekte-inzicht ontstaan daardoor (bijna) vanzelf.
Daarnaast heb ik het heerlijk gevonden te mogen werken in een klein en hecht team, wat goed is ingespeeld op elkaar, korte lijntjes heeft en daarnaast ook stuk voor stuk een of andere tic hebben om te willen wonen en werken in de bergen
Het blijft een bijzondere plek, op een speciale plek
Anja Verstegen
Medisch Maatschappelijk Werker
Werkzaam bij het NAD vanaf 2001 – 2021
Bert Roldaan
1897-2022: Davos voor Nederlandse patiënten, een tijdspanne van maar liefst 125 jaar!
In het jaar 1897 zag de “Vereniging tot behartiging van de Belangen voor minvermogende Nederlandsche Longlijders” het levenslicht. Na enkele naamsveranderingen wordt nu het 125-jarige bestaan van de “astmaVereniging Nederland en Davos (VND)” en van het Nederlands Astmacentrum Davos (NAD) gevierd. Tot 1975 was de vereniging direct betrokken bij de exploitatie van het Nederlands Sanatorium Davos, later de Astmakliniek Eugenia en sinds 1975 het NAD. Tegenwoordig behartigt de VND in ruimere zin de belangen van mensen met (ernstig) astma en daarmee ook nog steeds die van het NAD.
Het is een bijna surrealistische gedachte, dat ik 53 jaar van mijn leven meer of minder intensief bij de (hooggebergte)behandeling van patiënten met ernstig astma ben betrokken.
Als 20-jarige student kreeg ik eind 1969 de gelegenheid gedurende een half jaar een wetenschappelijke stage te doen in het NAD onder supervisie van Dr. Paul Zuidema, destijds het Hoofd Medische Dienst. Die stage heeft de rest van mijn leven in sterke mate beïnvloed, niet in het minst door Zuidema’s fabelachtige klinische kennis van de diverse ziektebeelden, die ressorteren onder de “parapluterm” astma. Hij was zijn tijd ver vooruit blijkens zijn toenmalige lessen over de onderliggende mechanismen van diverse soorten astma, mechanismen die pas vele jaren later door gedegen wetenschappelijk werk werden blootgelegd. Zijn kennis en enthousiasme hebben mij in hoge mate geïnspireerd en (ernstig) astma en hooggebergtebehandeling zijn altijd speerpunt gebleven bij mijn werk als (long)arts.Het NAD heeft vele stormen doorstaan met een sluiting en herstart in 1972 en een dreigend faillissement in 2016, toen de organisatie deel uitmaakte van de MEREM-organisatie.
Het feit, dat mijn zoon Tim -geboren in Davos- dat faillissement destijds wist af te wenden, vervult mij met grote trots. Gelukkig zijn anno 2022 de therapeutische mogelijkheden voor mensen met ernstig astma door de komst van een aantal “biologicals” sterk verbeterd. Daardoor is het aantal patiënten, voor wie behandeling in het hooggebergte geïndiceerd is, gereduceerd en is de capaciteit van het NAD afgeschaald tot 20 bedden. Voor een deel van de ruim 23000 Nederlandse patiënten met ernstig astma blijft de mogelijkheid tot een behandeling in het hooggebergte niettemin van onschatbare waarde, zoals inmiddels in een aantal studies is aangetoond.
Het NAD en de VND wens ik van harte geluk met het 125-ste lustrum en ik spreek de wens uit dat behandeling in het hooggebergteklimaat, zolang er sprake is van toegevoegde waarde voor de levenskwaliteit van mensen met ernstig astma, in stand zal blijven. De VND, het management en de staf van het NAD, alsmede de longartsen en ziektekostenverzekeraars roep ik op om gezamenlijk alles in het werk te stellen om hooggebergtebehandeling voor de kwetsbare groep patiënten met ernstig astma te behouden.
Bert Roldaan
Longarts
Werkzaam bij het NAD van 1975 – 1982 en 1994 – 1998